Бугунга келиб мамлакатимизда турли мулкчилик шакллари пайдо бўлиб, иш берувчи ва ходим ўртасидаги меҳнат муносабатларини тартибга солиш бўйича амалдаги меъёрий ҳужжатларнинг айримлари, жумладан 1992 йилда қабул қилинган касаба уюшмалари тўғрисидаги қонун ҳам замондан орқага қолгани сезилиб қолган эди. Шу муносабат билан яқинда 2016 йил 28 ноябрьда "Касаба уюшмалари, уларнинг ҳуқуқлари ва фаолиятининг кафолатлари тўғрисида”ги ЎРҚ-413 Қонуни янги таҳрирда ўзгартиришлар билан қабул қилинди ва Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан имзоланиб кучга кирди.
Мазкур Қонун кўп қиррали меҳнат муносабатларини амалга оширишда аввало касаба уюшма аъзоларига, ходимларнинг вакили сифатида касаба уюшма органлари учун янги дастуруламал бўлди. Янги қонунда ходимлар, олий ва ўрта махсус касб-ҳунар таълими муассасаларида таълим олаётган шахсларнинг касаба уюшмаларига бирлашиш ҳуқуқи айниқса тадбиркорлик билан шуғилланаётган якка тадбиркорларнинг ўз ташаббуслари билан касаба уюшмаси тузиши мумкинлиги тўғрисидаги модда янгидан киритилди.
Шунингдек Қонуннинг 11-моддасида Касаба уюшмаларининг меҳнат ва касаба уюшмалари тўғрисидаги қонунларга риоя этилишини назорат қилиш, жамоа шартномалари, келишувлари бажарилишини назорат қилиш ҳуқуқи,Касаба уюшмаларининг халқаро шартномалар тузилишидаги иштироки (16-модда), Иш берувчилар, жамоат бирлашмалари ва мансабдор шахсларнинг касаба уюшмаларига нисбатан мажбуриятлари (17-модда) каби янги моддалар албатта касаба уюшмаларининг мавқеини ошириб, ходимлар ҳимояси учун янги қулайликлар яратиши шубҳасиздир.
Бугунги тезкор замонда "эски” хизматлар билан касаба уюшмалари мавқеини кўтариб бўлмайди. Шу сабаб касаба уюшмалари меҳнат муносабатларида ишчи хизматчининг арзирли химоячиси бўлиб, янги қонун талаб ва ҳуқуқларидан тўлақонли фойдаланиши, иш берувчи билан меҳнатга оид масалаларни тенг ижтимоий шерикчилик асосида жорий қилмоғи лозим.
Кичик корхонадан катта ташкилотгача ҳамма жойда ана шу ҳимоя воситалари ишлаши керак. Бу эса биз касаба уюшма ходимлари, фаолларига катта маъсулият юклайди.
Мазкур Қонун кўп қиррали меҳнат муносабатларини амалга оширишда аввало касаба уюшма аъзоларига, ходимларнинг вакили сифатида касаба уюшма органлари учун янги дастуруламал бўлди. Янги қонунда ходимлар, олий ва ўрта махсус касб-ҳунар таълими муассасаларида таълим олаётган шахсларнинг касаба уюшмаларига бирлашиш ҳуқуқи айниқса тадбиркорлик билан шуғилланаётган якка тадбиркорларнинг ўз ташаббуслари билан касаба уюшмаси тузиши мумкинлиги тўғрисидаги модда янгидан киритилди.
Шунингдек Қонуннинг 11-моддасида Касаба уюшмаларининг меҳнат ва касаба уюшмалари тўғрисидаги қонунларга риоя этилишини назорат қилиш, жамоа шартномалари, келишувлари бажарилишини назорат қилиш ҳуқуқи,Касаба уюшмаларининг халқаро шартномалар тузилишидаги иштироки (16-модда), Иш берувчилар, жамоат бирлашмалари ва мансабдор шахсларнинг касаба уюшмаларига нисбатан мажбуриятлари (17-модда) каби янги моддалар албатта касаба уюшмаларининг мавқеини ошириб, ходимлар ҳимояси учун янги қулайликлар яратиши шубҳасиздир.
Бугунги тезкор замонда "эски” хизматлар билан касаба уюшмалари мавқеини кўтариб бўлмайди. Шу сабаб касаба уюшмалари меҳнат муносабатларида ишчи хизматчининг арзирли химоячиси бўлиб, янги қонун талаб ва ҳуқуқларидан тўлақонли фойдаланиши, иш берувчи билан меҳнатга оид масалаларни тенг ижтимоий шерикчилик асосида жорий қилмоғи лозим.
Кичик корхонадан катта ташкилотгача ҳамма жойда ана шу ҳимоя воситалари ишлаши керак. Бу эса биз касаба уюшма ходимлари, фаолларига катта маъсулият юклайди.
Навоий вилоят касаба уюшмалари ташкилотлари
бирлашмаси Кенгаши раиси ўринбосари Ш.Р.Халилов
бирлашмаси Кенгаши раиси ўринбосари Ш.Р.Халилов